DE HISTORIE VAN DE VESTING HOEK VAN HOLLAND
In onze omgeving zie je veel oorlogsherinneringen. Hoek van Holland spant de kroon. Niet zo vreemd, want in de driehoek dorp – Waterweg – Noordzee lag de kern van de Duitse Festung Hoek van Holland, de belangrijkste locatie van de Atlantikwall in de Tweede Wereldoorlog. Ook het Westland bergt deze herinneringen. Soms verstopt, maar in alle gevallen objecten met een verleden zoals bunkers, tankgrachten, gedenktekens of andere bijzondere objecten.
Maar er zijn ook andere sporen die betrekking hebben op nog oudere of recentere geschiedenis.
De historie van de Vesting Hoek van Holland is in vijf sporen op te delen.
Maar er zijn ook andere sporen die betrekking hebben op nog oudere of recentere geschiedenis.
De historie van de Vesting Hoek van Holland is in vijf sporen op te delen.
Het Fort aan den Hoek van Holland, gebouwd in 1881.
|
Periode voor de Eerste Wereldoorlog (1863 - 1914)
Economisch belang maakte het noodzakelijk vanuit zee een goede vaargeul naar de stad Rotterdam te ontwikkelen. In 1863 werd het definitieve besluit daartoe genomen en moest de ‘Nieuwe Waterweg’ een feit worden. De aanleg van deze vaargeul vond plaats tussen 1866 en 1868 en resulteerde ter plaatse in een nederzetting van arbeiders en personeel van Rijkswaterstaat. Hoek van Holland was geboren en viel qua grondgebied onder de gemeente ’s-Gravenzande.
Er ontstond echter een militair vraagstuk, namelijk; hoe deze monding van de Maas tot de grote stad Rotterdam te beveiligen tegen ongewenste binnendringers. Hiertoe ontstond het plan tot realisatie van een stuk kustverdediging in de vorm van een pantserfort; Het ‘Fort aan den Hoek van Holland’. Met de bouw daarvan werd in 1881 een aanvang genomen en in 1889 was ‘Fort Maasmond’ een feit. |
|
De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)
In 1914 werd Hoek van Holland onderdeel van gemeente Rotterdam en wegens de oorlogsdreiging ontstond toch de noodzaak tot mobilisatie in het Fort. Uit deze periode zijn nu nog steeds 112 Engelse militaire oorlogsgraven overgebleven op de begraafplaats in 's-Gravenzande. |
Mobilisatie bij het Fort aan den Hoek van Holland in 1914.
|
Een Nederlandse kazemat uit het Interbellum bij de Kerkhofweg in Hoek van Holland.
|
Het Interbellum (1918-1940)
Na afloop van de Eerste Wereldoorlog, waarin Nederland neutraal bleef, begon Hoek van Holland zich vanaf 1918 te ontwikkelen tot een badplaats. Het ‘Fort Maasmond’ werd in 1927 door militairen verlaten, maar met een nieuwe oorlogsdreiging werden in het fort opnieuw soldaten gelegerd. Tevens werden diverse soorten bunkers gebouwd; zogenaamde ‘kazematten’, afgeleid van het Spaanse ‘Casa Mata’. Tot op de huidige dag zijn diverse exemplaren van deze kazematten nog aanwezig in gebieden die door het Ministerie van Oorlog werden aangeduid als ‘Marinebatterij V’, nu bekend als ‘Vinetaduin’ en ‘Marinebatterij VI’ nu bekend onder de naam ‘Voorduin’. |
|
De Tweede Wereldoorlog (1940 - 1945)
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Hoek van Holland door de Duitse bezetter uitgebouwd tot de grootste en zwaarst bewapende vesting die ooit is aangelegd in Nederland; de 'Festung Hoek van Holland'. Nadat de tweede tankgracht werd voltooid kwam het hele dorp 's-Gravenzande ook binnen de vesting te liggen. Het zwaarste bewapende gedeelte van de vesting lag op het voormalige eiland De Beer. De verdedigingswerken op eiland De Beer zijn gesloopt voor het aanleggen van de Maasvlakte. In Hoek van Holland werd onder andere een zware kustbatterij en een luchtdoelbatterij aangelegd, welke nu nog bezocht kunnen worden. Om Hoek van Holland werd de eerste tankgracht aangelegd om een aanval vanaf land af te slaan. In het Westland werden twee hoofdkwartieren aangelegd. Eén voor het noordelijke deel van de vesting en een hoofdkwartier voor de hele vesting in het Staelduinse bos. De tweede tankgracht, het buitenste landfront om Hoek van Holland en 's-Gravenzande is deels nog zichtbaar en kan ook deels bevaren worden. Diverse locaties kunnen nu nog steeds bezocht worden. |
Eén van de luchtdoelkanonnen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
|
De Troposcatter uit de Koude Oorlog staat er van vandaag de dag nog steeds.
|
Koude Oorlog (1946 - 1989)
De periode van spanningen tussen Oost en West. Herinneringen aan deze periode zijn in Hoek van Holland duidelijk aanwezig. De Troposcatter in het Vinetaduin en een aantal bunkers in dat gebied die in die periode gebruikt werden door de Koninklijke Marine voor communicatiedoeleinden. |
Bent u al bekend met het educatieprogramma over de Vesting Hoek van Holland?
Kijk op de educatiepagina voor meer informatie.
Kijk op de educatiepagina voor meer informatie.